Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΩΝ BOLSHOI ΜΕ 70 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Η ΛΙΜΝΗ ΤΩΝ ΚΥΚΝΩΝ
GRIGOROVICH BALLET THEATRE OF RUSSIA
ΣΑΒΒΑΤΟ 19 ΚΑΙ ΚΥΡΙΑΚΗ 20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013
ΘΕΑΤΡΟ BADMINTON
«Είχα χορέψει σε τρεις εκδοχές της Λίμνης των Κύκνων στην ζωή μου μέχρι που σταμάτησα τον χορό. Όταν μετά από αυτό είδα την Λίμνη των Κύκνων του Γκριγκορόβιτς, κατάλαβα ότι τη δική μου Λίμνη των Κύκνων δεν κατάφερα να την χορέψω...»
Γκαλίνα Ουλάνοβα (μια από τις μεγαλύτερες μπαλαρίνες του 20ού αιώνα)
Το έχουν πει «Το μπαλέτο των μπαλέτων!». Και έχουν δίκιο. Η Λίμνη των Κύκνων είναι μια συγκινητική ιστορία που ο Τσαϊκόφσκι έκανε αθάνατη, σε χορογραφία των Μαριούς Πετιπά και Λεβ Ιβάνωφ. Τη μουσική της παράστασης έγραψε ο Ρώσος συνθέτης Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι τη διετία 1875 - 1876, ενώ η ιστορία της βασίζεται σε ρωσικά λαϊκά παραμύθια καθώς και σε έναν αρχαίο γερμανικό μύθο. Η πρωτότυπη χορογραφία ανήκει στον Julius Reisinger. Η πρεμιέρα της παράστασης δόθηκε στο θέατρο Μπολσόι της Μόσχας, στις 20 Φεβρουαρίου 1877 και ήταν αποτυχία. Αρκετά χρόνια αργότερα όμως, και συγκεκριμένα στις 15 Ιανουαρίου 1895 (ένα χρόνο μετά το θάνατο του Τσαϊκόφσκι), στην Αγία Πετρούπολη, με νέα χορογραφία, αυτή τη φορά από τους Μαριούς Πετιπά και Λεβ Ιβάνωφ, η παράσταση γνωρίζει την αποθέωση.
Στις 25 Δεκεμβρίου του 1969 ο μεγάλος ρώσος χορογράφος Γιούρι Γκριγκορόβιτς διασκευάζει και παρουσιάζει την πρεμιέρα του στα μπαλέτα Μπολσόι με την κλασική χορογραφία της «Λίμνης των Κύκνων» που έμεινε στην ιστορία του θεάτρου και γνώρισε αποθέωση για πάνω από 30 χρόνια. Πρωταγωνίστρια σε αυτή την ιστορική πρεμιέρα ήταν η γυναίκα του και αξέχαστη πρίμα μπαλαρίνα των Μπολσόι, Ναταλία Μπεσμέρτνοβα, σε μια τολμηρή για την εποχή της εκδοχή, μια εκδοχή που ο Γιούρι Νικολάεβιτς δούλευε από την ημέρα που έγινε καλλιτεχνικός διευθυντής στο διάσημο μπαλέτο, δηλαδή 5 χρόνια πριν. Η «Λίμνη των Κύκνων» του Γιούρι Γκριγκορόβιτς, έμεινε στην ιστορία αφού σε αυτήν, το τέλος ήταν αίσιο, δηλαδή ο Πρίγκιπας και η Οντέτ (ο «Λευκός Κύκνος») πετάνε μακριά, ερωτευμένοι και ευτυχισμένοι. Τα σκηνικά και τα κοστούμια ήταν σχεδιασμένα από τον διάσημο αξέχαστο ζωγράφο, σκηνογράφο και ενδυματολόγο των Μπολσόι Σιμόν Βιρσαλάντζε. Μέχρι το 1997 που άφησε για 4 χρόνια τα Μπολσόι (μέχρι το 2001 που επανήλθε) η δική του «Λίμνη των Κύκνων» είχε σπάσει τα ρεκόρ, με 238 παραστάσεις στο διάσημο θέατρο της Μόσχας και σχεδόν 500 παραστάσεις στις παγκόσμιες περιοδείες των Μπολσόι σε όλο τον κόσμο! Όπως λένε πολλοί, όσα θεωρήθηκαν τολμηρά το 1969, μετά από 30-40 χρόνια αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και σημείο αναφοράς για τις περισσότερες από τις παραστάσεις της Λίμνης των Κύκνων σε όλο τον κόσμο.
Το 1997 με τα ίδια σκηνικά και κοστούμια του Βιρσαλάτζε, ο Γιούρι Νικολάεβιτς Γκριγκορόβιτς χορογραφεί την παράσταση για το «Γκριγκορόβιτς Μπαλέ» και ακολουθούν μεγάλες περιοδείες σε όλο τον κόσμο όπου γνωρίζει την αποθέωση.
Το 2001 ξαναχορογραφεί την «Λίμνη των Κύκνων» για τα Μπολσόι και επαναφέρει το τραγικό τέλος. Αυτή η χορογραφία του, πάντα με τα ίδια σκηνικά και κοστούμια Βιρσαλάτζε, παρουσιάζεται στο διάσημο μπαλέτο μέχρι και σήμερα.
Σήμερα η «Λίμνη των Κύκνων» θεωρείται ένα από τα καλύτερα μπαλέτα όλων των εποχών. Κι αυτό, γιατί ενσαρκώνει όσο κανένα άλλο, όλη τη γκάμα των ανθρώπινων συναισθημάτων, από την ελπίδα μέχρι την απόγνωση, από τον τρόμο μέχρι την τρυφερότητα, από τη μελαγχολία μέχρι την έκσταση.
Το παραμύθι αφηγείται τις αισθηματικές περιπέτειες ενός νέου πρίγκιπα και μιας όμορφης πριγκίπισσας, την οποία ένας κακόβουλος μάγος έχει μεταμορφώσει σε λευκό κύκνο. Η πριγκίπισσα Οντέτ και οι φίλες της περνούν τη ζωή τους παγιδευμένες στη μορφή του κύκνου από τότε που τις μάγεψε ο μάγος. Τα μάγια μπορεί να λύσει μόνο ο έρωτας, ο οποίος έρχεται με την όψη του ωραίου πρίγκιπα Ζίγκφριντ, που ορκίζεται να σώσει την Οντέτ. Ο μάγος αποπειράται να τον ξεγελάσει και να τον παντρέψει με την κόρη του Οντίλ, το μαύρο κύκνο, που μοιάζει εκπληκτικά με την Οντέτ. Ο Ζίγκφριντ σύντομα γλιτώνει από την παγίδα του μάγου, παίρνει στην αγκαλιά του την αγαπημένη του και πετούν μαζί για τον ουρανό.
GRIGOROVICH BALLET THEATRE OF RUSSIA
Η ΛΙΜΝΗ ΤΩΝ ΚΥΚΝΩΝ
Μπαλέτο σε δύο πράξεις και τέσσερις σκηνές
Λιμπρέτο: Γιούρι Γκριγκορόβιτς βασισμένο σε μοτίβα σεναρίου των Βλαντιμίρ Μπεκίσεφ και Βασίλι Γκέλτσερ
Παραγωγή – Χορογραφία: Γιούρι Γκριγκορόβιτς
Σκηνικά – Κοστούμια: Σιμόν Βιρσαλάτζε
Διάρκεια: 2 ώρες και 20 λεπτά μαζί με ένα διάλειμμα
Μετά από δύο χρόνια επισκέψεων στην Αθήνα και αφού έχει γνωρίσει την αποθέωση από 30.000 θεατές, ο σπουδαιότερος εν ζωή Ρώσος χορογράφος και για 30 χρόνια καλλιτεχνικός διευθυντής των Μπολσόι (όπου συνεχίζει να χορογραφεί μέχρι και σήμερα), έρχεται και πάλι στην Ελλάδα με τους 70 συντελεστές του Γκριγκορόβιτς Μπαλέ και παρουσιάζει την τρυφερή διασκευή του για το αριστούργημα του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι «Η Λίμνη των Κύκνων» αλλά και την δική του εκδοχή στο εκπληκτικό μπαλέτο του Λούντβιχ Μίνκους «Δον Κιχώτης». Και τα δύο έργα είναι βασισμένα σε κλασικές χορογραφίες του Μαριούς Πετιπά και αποτελούν δείγματα της διαφορετικότητας του σπουδαίου έργου του, καθώς στην «Λίμνη των Κύκνων» επιλέγει υπερφυσικά στοιχεία, πρίγκιπες και πριγκίπισσες του ρομαντικού μπαλέτου ενώ στον «Δον Κιχώτη» επιλέγει για ήρωες πραγματικούς ανθρώπους της καθημερινότητας, όπως οι δυο ερωτευμένοι νέοι, ο Μπαζίλιο και η Κίτρι. Το φετινό φθινόπωρο, το «Γκριγκορόβιτς Μπαλέ» και ο Γιούρι Νικολάεβιτς μας παρουσιάζουν με δύο διαφορετικά έργα, ένα μοναδικό αφιέρωμα στον μεγάλο Γάλλο χορογράφο και χορευτή που έζησε και δημιούργησε στην Ρωσία, τον Μαριούς Πετιπά.
Όπως αναφέρει και ο ίδιος ο Γκριγκορόβιτς στο σημείωμα του για τη νέα περιοδεία στην Ελλάδα:
«Η Ελλάδα για μένα είναι πάντα πηγή έμπνευσης. Το άκουσμα και μόνο της λέξης "Ελλάδα" με ταξιδεύει σε όλη την τεράστια πολιτιστική κληρονομιά η οποία έγινε η αφετηρία για όλες τις τέχνες πολιτισμού και καλλιτεχνίας. Είναι σπουδαίο λοιπόν για μένα σαν δημιουργό, να παρουσιάζω τα έργα μου στην χώρα αυτή που θαυμάζω και αγαπώ. Και ακόμα περισότερο όταν βλέπω πως υπάρχει τόσο ζεστή υποδοχή από τους θεατές....»
Γιούρι Νικολάεβιτς Γκριγκορόβιτς, 2013
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΓΙΟΥΡΙ ΓΚΡΙΓΚΟΡΟΒΙΤΣ
Ο Γιούρι Νικολάεβιτς Γκριγκορόβιτς γεννήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 1927 στο Λένινγκραντ (νυν Αγία Πετρούπολη). Σπούδασε στην Κρατική Σχολή της Αγίας Πετρούπολης με καθηγητές τους Μπορίς Σαβρόβ και Αλεξέι Πίσαρεβ. Μετά την αποφοίτησή του το 1946, έγινε δεκτός απ’ τα μπαλέτα του Λένινγκραντ «ΚΙΡΟΦ» (νυν Μαρίινσκι), όπου χόρεψε ως σολίστ. Ξεκίνησε να χορογραφεί στο Gorkiy Leningrad Pallas όπου το 1947 ανέβασε τα πρώτα του μπαλέτα «Aistenok» και «Slovianskie Tantsi». Ένα χρόνο αργότερα ανέβασε τη παράσταση «Semero Bratiev». Το ντεμπούτο του ως χορογράφος στα Κίροφ το έκανε το 1957 και αυτό όπως αποδείχθηκε ήταν καθοριστικό βήμα για την μετέπειτα πρόοδο της τέχνης του μπαλέτου στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Στα Κίροφ (Μαρίινσκι) εργάστηκε ως Ballet-Master απ’ το 1961 έως το 1964 και παρουσίασε χορογραφίες όπως το «Πέτρινο Λουλούδι» και «Η Εποχή της Αγάπης».
Από το 1964 έως το 1995 έγινε ο πρώτος Ballet-Master αλλά και καλλιτεχνικός διευθυντής του Bolshoi Theatre και κατά την περίοδο αυτή τα «Bolshoi Ballet» έκαναν πάνω από 100 χρυσές παγκόσμιες περιοδείες. Εκεί παρουσίασε μεγάλες χορογραφίες σε ιστορικές παραστάσεις όπως: «Καρυοθραύστης» (1966), «Σπάρτακος» (1967) και «Ιβάν ο Τρομερός» (1975) ενώ διασκεύασε και διάσημα έργα όπως «Λίμνη των Κύκνων», «Η Ωραία Κοιμωμένη» κ.ά.
Η περίοδος αυτή χαρακτηρίστηκε ως η μεγαλύτερη καλλιτεχνική άνθηση του συγκεκριμένου θεάτρου, η παγκόσμια αναγνώριση και το κύρος του οποίου, έκαναν τα «Bolshoi Ballet» συνώνυμο της καλλιτεχνικής αριστείας στο μπαλέτο.
Το 1995 ο Γιούρι Γκριγκορόβιτς αφήνει το Balshoi Theatre και δουλεύει με πολλές ομάδες από την Ρωσία και από άλλες χώρες, προετοιμάζοντας παράλληλα την πρώτη του παράσταση με την δική του ομάδα γνωστή πλέον ως Grigorovich Ballet Theatre. Το 1996 ανεβάζει την παράσταση «Χρυσή Εποχή» σε μουσική του μεγάλου συνθέτη Shostakovich και από τότε πραγματοποιεί με την ομάδα του Grigorovich Ballet Theatre περιοδείες σε όλο τον κόσμο.
Το 2001 ο Γιούρι Γκριγκορόβιτς επέστρεψε στο Bolshoi και απ’ το 2008 είναι μόνιμος καθηγητής, χορογράφος και ballet-master της διάσημης ομάδας μπαλέτου, μοιράζοντας τον χρόνο του για να ετοιμάζει παραγωγές στα Bolshoi αλλά και στην ομάδα του Grigorovich Ballet.
Ο Γιούρι Γκριγκορόβιτς έχει τιμηθεί με πάνω απο 40 κρατικούς τιμητικούς τίτλους και διακρίσεις μεταξύ των οποίων:
- Για την προσφορά του στην τέχνη και για την διάδοση του Εθνικού πολιτισμού της Ρωσίας
- Του απονεμήθηκε ο τιμητικός τίτλος του Εθνικού Καλλιτέχνη της Ρωσίας το 1973
- Του απονεμήθηκε ο τιμητικός τίτλος του Εθνικού Ήρωα της Ρωσίας το 1986
- Έλαβε μετάλλιο για τα κατορθώματα υπέρ του Έθνους το 2007
Επίσης:
- Το 1980 διατέλεσε Χορογράφος- Ballet Master των τελετών Έναρξης και Λήξης της Ολυμπιάδας της Μόσχας.
- Πρόεδρος του Διεθνούς Διαγωνισμού Καλλιτεχνών Μπαλέτου στην Μόσχα
- Πρόεδρος του Διεθνούς Διαγωνισμού Καλλιτεχνών Μπαλέτου «Serge Lifar»
- Πρόεδρος του Διεθνούς Διαγωνισμού Εφήβων Καλλιτεχνών Κλασικού Χορού «Russian Young Ballet»
- Απ’ το 1974 έως το 1998 καθηγητής του τμήματος ballet masters του Εθνικού Ωδείου του Λένινγκραντ
- Απ’ το 1998 προϊστάμενος του Τμήματος Χορογραφίας και Μπαλέτου στην Κρατική Ακαδημία Χορογραφίας στην Μόσχα
- Απ’ το 1989 είναι Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Χορογράφων
- Απ’ το 1992 είναι Πρόεδρος του προγράμματος «Benois de la danse» υπό την αιγίδα της UNESCO
Ο Yuri Grigorovich στα τέλη Οκτωβρίου του 2011 εγκαινίασε τη νέα σκηνή των Μπολσόι με την παράσταση «Η Ωραία Κοιμωμένη» ενώ στα τέλη του 2011, του απονεμήθηκε από τον πρόεδρο της Ρωσίας, ο ανώτατος τίτλος για την προσφορά στην πατρίδα και την τέχνη. Τον Νοέμβριο του 2012 παρουσίασε στα Μπολσόι μια νέα εκδοχή της κλασικής του παράστασης «Ιβάν ο Τρομερός».
Στις 2 Ιανουαρίου του 2013 έγινε 86 χρονών.
Η Πυθαγόρεια φιλοσοφία για τη μουσική και τα μαθηματικά
